28-06-2013
zmień rozmiar tekstu
A+ A-
Na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO wpisano kolejne polskie zabytki. Trafiły na nią drewniane cerkwie w polskim i ukraińskim regionie Karpat oraz kopalnia soli w Bochni i wielicki Zamek Żupny. Był to pierwszy wpis polskich zabytków na Listę UNESCO od 7 lat – ostatnio, w 2006 r., wpisano na nią Halę Stulecia we Wrocławiu.
Wpis Kopalni Soli w Wieliczce rozszerzono o kopalnie w Bochni i - pod wspólną nazwą „Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni".
Kopalnia w Bochni powstała w połowie XIII w. Strefę zabytkową stanowią 3 szyby: Sutoris (z połowy XIII w.), Campi (z połowy XVI w.) i Trinitatis (z początku XX w.) oraz 9 poziomów, usytuowanych pod powierzchnią terenu. Niezwykle cenną spuściznę kultury duchowej bocheńskich górników stanowią podziemne kaplice i miejsca kultu religijnego.
Wpis 16 drewnianych - polskich i ukraińskich - obejmuje 8 obiektów z terenu Polski. Są to: cerkiew św. Paraskiewy w Radrużu, cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy w Chotyńcu, cerkiew św. Michała Archanioła w Smolniku, cerkiew św. Michała Archanioła w Turzańsku (wszystkie na Podkarpaciu) oraz cerkiew św. Jakuba Młodszego Apostoła w Powroźniku, cerkiew Opieki Bogurodzicy w Owczarach, cerkiew św. Paraskiewy w Kwiatoniu, cerkiew św. Michała Archanioła w Brunarach Wyżnych (wszystkie w Małopolsce).
Pozostałe 8 znajduje się po ukraińskiej stronie granicy. Są to: z obwodu lwowskiego - cerkiew Zesłania Ducha Świętego w Potyliczu, cerkiew Św. Dymitra w Matkowie, cerkiew Świętej Trójcy w Żółkwi, cerkiew Św. Jerzego w Drohobyczu, z obwodu iwanofrankowskiego - cerkiew Św. Ducha w Rohatyniu, cerkiew Narodzenia Theotokos w Werbiążu Niżnym, z obwodu zakarpackiego - cerkiew Wniebowstąpienia Pańskiego w Jasinie i cerkiew Św. Michała Archanioła w Użoku.
Cerkwie zlokalizowane są w północnej strefie Karpat Zachodnich. Najstarsze pochodzą z końca XV i początku XVI wieku. Świątynie te stanowią najdoskonalsze osiągnięcia drewnianej architektury cerkiewnej swych czasów, do dziś zdumiewając skomplikowanymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi. Różnorodność form i typów, doskonałość ciesielskich rozwiązań konstrukcyjnych oraz odmienność stylistyczna - to właśnie wyróżnia drewniane budownictwo cerkiewne w obszarze polskich i ukraińskich Karpat od drewnianego budownictwa sakralnego pozostałej części Europy.
Obecnie na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO znajduje się 14 dóbr z terenów Polski:
- Auschwitz Birkenau, niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady
- Belovezhskaya Pushcha/Puszcza Białowieska
- Drewniane cerkwie w polskim i ukraińskim rejonie Karpat: Radruż, Chotyniec, Smolnik, Turzańsk, Powroźnik, Owczary, Kwiatoń, Brunary Wyżne
- Hala Stulecia we Wrocławiu
- Historyczne centrum
- Historyczne centrum Warszawy
- Kalwaria Zebrzydowska: manierystyczny zespół architektoniczno-krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy
- Kościoły drewniane południowej Małopolski: Binarowa, Blizne, Dębno, Sękowa, Haczów, Lipnica Murowana
- Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy
- Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni
- Miasto średniowieczne w Toruniu
- Muskauer Park/Park Mużakowski
- Stare miasto w Zamościu
- Zamek krzyżacki w Malborku
MKiDN