175 lat turystyki zorganizowanej

W służbie trzeźwości

Kiedy pojawiła się potrzeba zostawienia za sobą szarej codzienności a turystyka przestała być przywilejem wybranych? Wszystko zaczęło się pewnego lipcowego poranka 175 lat temu. Thomas Cook, kaznodzieja baptystów i działacz na rzecz , pragnął pokazać swoim wiernym, że można spędzać wolny czas ambitniej niż otwieranie kolejnej butelki ginu czy whisky. Zorganizował wycieczkę kolejową na zjazd obrońców trzeźwości. Jej trasa przebiegała z Leicester do Loughborough i liczyła niecałe 20 km. Za zaledwie szylinga każdy z jej 570 uczestników miał zapewniony bilet na miejsce stojące w pociągu, kanapkę i filiżankę herbaty. Czy któryś z nich mógł przypuszczać, że uczestniczy w epokowym wydarzeniu?

Pierwsze komercyjne przedsięwzięcie realizowane przez Thomasa Cooka miało miejsce latem 1845 roku, kiedy to zorganizował wycieczkę do Liverpoolu. Było to zadanie o wiele bardziej ambitne niż wszystkie, których podejmował się wcześniej. Przygotował się do niego bardzo starannie. Nie chciał zadowolić się wyłącznie oferowaniem biletów na przejazd za bardzo niską cenę - 15 szylingów dla podróżnych w pierwszej klasie i 10 szylingów w drugiej - Thomas zdobył dokładne informacje o trasie i wydał przewodnik opisujący planowaną podróż. Ta sześćdziesięciostronicowa książeczka była pierwowzorem współczesnych broszur turystycznych.

Dookoła świata

Nowatorska idea Cooka okazała się tak popularna, że od 1845 r. organizował już regularne wycieczki stając się pierwszym na świecie agentem turystycznym. Prawdziwą sławę przyniosła mu pierwsza wystawa światowa otwarta w Londynie w 1851 roku, na którą dzięki zakrojonej na szeroką skalę kampanii reklamowej potrafił pozyskać ponad 150 tys. klientów. Obok wypraw po zabytkach Europy, realizował też bardziej ekscentryczne pomysły jak np. wyjazd na otwarcie Kanału Sueskiego w .

Jednak szczyt jego kariery podróżniczej nadszedł we wrześniu 1872 roku, kiedy to - w wieku sześćdziesięciu trzech lat - wyruszył z miasta Leicester w podróż dookoła świata. Od dawna jego ambicją była podróż „do Egiptu przez Chiny”, lecz stała się ona możliwa dopiero pod koniec 1869 roku, po oddaniu do użytku Kanału Sueskiego oraz ukończeniu budowy linii kolejowych łączących wschodnie i zachodnie wybrzeża Ameryki Północnej. Cook i jego grupa przepłynęli Atlantyk parowcem, a następnie koleją udali się z Nowego Jorku do San Francisco. Kolejnym etapem była podróż parowcem przez Ocean Spokojny do Japonii, następnie podróż morska do . Odwiedzili Singapur, Cejlon i Indie. Wyruszywszy z Bombaju, pokonali statkiem Ocean Indyjski i Morze Czerwone, by dotrzeć do Kairu. Stamtąd większość uczestników podróży wyruszyła w drogę powrotną do Londynu. Sam Cook jednakże wyruszył do Egiptu i Palestyny, by powrócić do domu trasą przez Turcję, Grecję, Włochy i Francję. 222 dni poza domem i ponad 29 tysięcy przejechanych mil - nie było dla niego rzeczy niemożliwych! Podróż dookoła świata wkrótce stała się wydarzeniem organizowanym dorocznie.

Innowator i człowiek orkiestra

Cook był wizjonerem, bardziej interesowała go socjalna strona turystyki a nie zysk wyciągany z organizacji wycieczek. Pragnął, aby turystyka była dostępna dla każdego, aby podróżowało się szybciej, łatwiej i bezpieczniej. Jest pomysłodawcą wielu udogodnień, z których korzystamy do dziś. Wraz z otwarciem pierwszych na świecie biur podróży stworzył katalogi turystyczne, vouchery hotelowe 1868 r.) i czeki podróżne (1874 r.). Jeśli ktoś twierdzi, że programy lojalnościowe to zjawisko współczesnych czasów jest w głębokim błędzie. Już w XIX wieku Cook wprowadził system książeczek klubowych - częsty udział w wycieczkach umożliwiał zniżkowy zakup kolejnych. Jest też autorem pierwszego przewodnika turystycznego. Na jego nagrobku w Leicester widnieje napis: „Człowiek, który uczynił podróżowanie łatwiejszym”. Trudno się z tym nie zgodzić.

Od czasów pierwszej zorganizowanej wycieczki podróżowanie i sama turystyka rozwinęły się w zaskakującym tempie. Dziś w ciągu zaledwie kilku godzin możemy znaleźć się w odległym zakątku świata, podróżowanie stało się nie tylko szybsze i łatwiejsze, ale też bardziej dostępne i bezpieczniejsze. Jest jednak jest coś co od 175 lat pozostaje niezmienne - to fascynacja odkrywaniem, poznawaniem świata i potrzeba beztroskiego wypoczynku, który tak jak i kiedyś, tak i dziś jest ważny dla każdego z nas.

Neckermann Podróże